Στην παγωμένη Ρωσία του 19ου αιώνα θα μας ταξιδέψει ξανά η θεατρική παράσταση «Το Παλτό» , βασισμένη στη ομώνυμη νουβέλα του Νικολάι Γκογκόλ, από την Παρασκευή 16 Οκτωβρίου έως και την Κυριακή 1 Νοεμβρίου 2020 στο Θέατρο Σοφούλη σε σκηνοθεσία Αντώνη Καραγιάννη και διασκευή κειμένου από τη Δέσποινα Καλαϊτζίδου.
Οι ηθοποιοί Κρίτων Ζαχαριάδης και Βασίλης Κανελλόπουλος φόρεσαν τα παλτό τους και μας παρουσιάζουν ξανά την παράσταση που κέρδισε πέρυσι το θεατρόφιλο κοινό της πόλης, επιστρέφοντας στη σκηνή του θεάτρου Σοφούλη.
Ο Κρίτωνας Ζαχαριάδης και ο Βασίλης Κανελόπουλος υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες του Αντώνη Καραγιάννη, θα υποδυθούν όλα τα πρόσωπα του μνημειώδους έργου του Νικολάι Γκόγκολ, ενώ τη μουσική επιμέλεια έχει ο Γιώργος Καζαντζής και ερμηνεύει η Ναντίνα Κυριαζή.
Μπορεί η απόκτηση ενός παλτού πλέον να μην είναι τόσο δύσκολη αλλά η αγωνία και η πάλη του ανθρώπου δεν σταματά ποτέ!
Η υπόθεση του έργου:
Ο Ακάκιος, ο κεντρικός ήρωας του έργου, γύρω από τον οποίο σχηματίζονται ομόκεντροι κύκλοι, είναι ένας τίμιος, ευσυνείδητος κι αγνός υπάλληλος, που υπηρετεί έναν μηχανισμό, επινοημένο και φτιαγμένο ώστε να υποτάσσει, να αποβλακώνει και να αμείβει ελάχιστα. Ταλαιπωρημένος από τον βαρύ χειμώνα της Αγίας Πετρούπολης, ο Ακάκιος αναγκάζεται να αντικαταστήσει το παλιό και φθαρμένο του παλτό με ένα νέο κι όμορφο.
Αυτή η πράξη, όσο ασήμαντη και να φαίνεται στις μέρες μας, αλλάζει οριστικά κι αμετάκλητα τη ζωή του. Γίνεται η αιτία να βιώσει το πιο σκληρό πρόσωπο της βαθιά ταξικής ρωσικής κοινωνίας στα μέσα του 19ου αιώνα. Ένα πρόσωπο που τον σπρώχνει βίαια στην τραγική του πτώση.
«Το Παλτό» του Νικολάι Γκόγκολ, ένα από τα αριστουργήματα του ρωσικού ρεαλισμού, επηρέασε παλιούς και νέους συγγραφείς όπως ο Ντοστογιέφσκι και ο Ναμπόκοφ. Με το καυστικό χιούμορ του αφηγητή, τους γλαφυρούς χαρακτήρες, τη σκοτεινή και παγωμένη ατμόσφαιρα της Αγίας Πετρούπολης, το «Παλτό» προσφέρεται για μια μοναδική σκηνική αναπαράσταση.
Ο Γκόγκολ σκιαγραφεί την ανελέητη δύναμη κι επιρροή του κοινωνικού οικοδομήματος πάνω στις ψυχές των ανθρώπων. Άλλωστε ήδη τον προηγούμενο αιώνα ο Ζαν Ζακ Ρουσσώ έγραφε πως ο άνθρωπος γεννήθηκε ελεύθερος, παντού όμως γύρω του βρίσκονται αλυσίδες.
«Εδώ και λίγο καιρό ο Ακάκι Ακάκιεβιτς μάταια διέσχιζε τρέχοντας τη μοιραία απόσταση. Ένιωθε να τον περονιάζει το ψύχος και ιδιαίτερα στην πλάτη και στους ώμους. Κατέληξε να αναρωτηθεί μήπως τυχόν έφταιγε το παλτό του. Το εξέτασε στο σπίτι του σχολαστικά και ανακάλυψε πως σε δύο ή τρία σημεία, ακριβώς στην πλάτη και στους ώμους, το ύφασμα είχε πάρει τη διαφάνεια της γάζας και πως η φόδρα είχε σχεδόν εξαφανιστεί.
Πρέπει να ξέρουμε πως το παλτό του Ακάκι Ακακίεβιτς τροφοδοτούσε και αυτό τα σαρκαστικά αστεία του γραφείου του, του είχαν μάλιστα αφαιρέσει την ευγενική ονομασία του παλτού και το αποκαλούσαν περιφρονητικά πατατούκα».
Με τον ήρωα του Γκογκόλ μπορούμε να ταυτιστούμε όλοι. Κυρίως όσοι αποτελούν γρανάζια μιας τεράστιας μηχανής που απλά κάνουν τη δουλειά τους και δέχονται χλευασμό από τους υπόλοιπους, αφού αποτελούν απλά τον αδύναμο κρίκο μιας αλυσίδας, στην οποία είμαστε όλοι εγκλωβισμένοι.
Όταν το περιβάλλον που ζεις ή εργάζεσαι είναι απάνθρωπο και μετατρέπεται σε μια τερατώδης, απρόσωπη και ανελέητη δύναμη που κατασπαράζει την ανθρώπινη ύπαρξη, δεν έχει σημασία αν λέγεται καθεστώς, επιχείρηση, οικογένεια. Όταν ο άνθρωπος κατασπαράζει τον άνθρωπο, το έγκλημα θρέφεται και καραδοκεί.
Ισοπέδωση, υποκρισία, ματαιοδοξία, κερδοσκοπία. Με όλα αυτά τα κοινωνικά τέρατα έρχεται αντιμέτωπος ο Ακάκι Ακάκιεβιτς στην προσπάθειά του να ανακτήσει το παλτό που με αιματηρές οικονομίες απέκτησε και τελικά του το έκλεψαν.
Διαχρονικά Το Παλτό θεωρείται το πιο βλάσφημο έργο του Γκογκόλ και όπως είχε πει χαρακτηριστικά ο Ντοστογιέφσκι: «Όλοι βγήκαμε από το Παλτό του Γκογκόλ». (η φράση αποδίδεται τόσο στον Ντοστογιέφσκι όσο και στον Τουργκένιεφ).
Η αφήγηση του συγγραφέα χαρακτηρίζεται από μια μαεστρία που κρατάει αμείωτο το ενδιαφέρον, παράλληλα με την συμπάθεια και -γιατί όχι – τον οίκτο προς τον ήρωα και την εξέλιξη της ιστορίας, που μετατρέπει το ανάγνωσμα σε μια νουβέλα που διαβάζεται χωρίς ανάσα.
…..”Κανείς δεν θυμόταν πότε είχε μπει στο υπουργείο ο Ακάκι Ακάκιεβιτς και ποιος τον είχε συστήσει. Όσο κι αν άλλαζαν οι διευθυντές, οι τμηματάρχες, οι προϊστάμενοι, αυτόν τον έβλεπες πάντα καθισμένο στη θέση του, στην ίδια στάση, απασχολημένο στην ίδια δουλειά του διεκπεραιωτή, έτσι που αργότερα μερικοί είπανε πως είχε έρθει στον κόσμο με στολή και με φαλάκρα.
Κανείς δεν τον είχε σε υπόληψη. Οι κλητήρες, όχι απλώς δεν σηκώνονταν όταν περνούσε, αλλά και δεν έδιναν περισσότερη προσοχή στην παρουσία του απ’ όση στο πέταγμα μιας μύγας. Οι ανώτεροί του τον μεταχειρίζονταν με δεσποτική ψυχρότητα.”……
Συντελεστές
Σκηνοθεσία: Αντώνης Καραγιάννης
Μετάφραση – θεατρική διασκευή: Δέσποινα Καλαΐτζίδου
Σκηνογραφία: Λορέντζο Μπελέλι
Ενδυματολογία : Μαρία Καβαλιώτη
Video – Promo trailer: Γιώργος Κόγιας
Ήχος – φώτα : Ανέστης Ατακτίδης
Β. σκηνοθέτη, μουσική επιμέλεια : Χρύσα Καραμούζη
Γραφιστικά: Λευτέρης Παπασταύρου
Επικοινωνία : Κατερίνα Νικολάου
Παραγωγή: Καλλιτεχνική εταιρία θεάτρου
Παίζουν : Κρίτωνας Ζαχαριάδης, Βασίλης Κανελλόπουλος
* Η παράσταση διεξάγεται με την τήρηση όλων των κανόνων ενάντια στην εξάπλωση του κορωνοϊού.
