Ιστορία, αρχαιολογία, λογοτεχνία, αρχιτεκτονική, συναντήσεις, συζητήσεις, εξερευνήσεις στην Θεσσαλονίκη, σε επιλεγμένους προορισμούς και η παράσταση “Λίγο φαί για τον Δρόμο” σε συνεργασία με την Γκραν Γκινιόλ.
Αυτό είναι το εαρινό και καλοκαιρινό πρόγραμμα της Thessaloniki Walking Tours.
- Σάββατο 6 Απριλίου 2024
«Η Δ΄ Σταυροφορία και η έλευση των Δυτικών»
Η ιστορία των ανθρώπινων πολιτισμών βρίθει από μεγάλες λεηλασίες και καταστροφές, λίγες όμως μπορούν να συγκριθούν με την αγριότητα και την βαρβαρότητα της άλωσης της Κωνσταντινούπολης, το 1204.
Οι υποτιθέμενοι στρατιώτες του Χριστού, τυφλωμένοι από απληστία και μισαλλοδοξία, κατέστρεψαν την μεγαλύτερη και πλουσιότερη πόλη του Μεσαίωνα, ένα πραγματικό λίκνο της Χριστιανικής Ευρώπης και αφάνισαν, σχεδόν, οτιδήποτε όμορφο και θαυμαστό έπεσε στα χέρια τους.
Μέσα από την αστική περιπλάνηση, ακολουθούμε τα δραματικά γεγονότα που οδήγησαν σ’ αυτήν την πολιτιστική τραγωδία και διατρέχουμε μαρτυρίες σχετικά με τα χιλιάδες έργα τέχνης που καταστράφηκαν ή κλάπηκαν για να κοσμούν την Δυτική Ευρώπη.
Παράλληλα, «ταξιδεύουμε» στον λατινοκρατούμενο ελλαδικό χώρο και, ειδικότερα, στο βραχύβιο και «ξεχασμένο» Βασίλειο της Θεσσαλονίκης όπου ιππότες, δεσποσύνες και τροβαδούροι συνθέτουν ένα αξιομνημόνευτο και άγνωστο εν πολλοίς παρελθόν.
(Με τον ιστορικό και ξεναγό Δημήτρη Σαρμανιώτη και τους ιστορικούς Θοδωρή Καραμάτσογλου, Γιώργο Κατσιά, 09:30)
- Κυριακή 7 Απριλίου 2024
«Βυζαντινός Περίπατος: από την Ακρόπολη μέχρι τον Μεγαλοφόρο
Το Βυζάντιο συνυπάρχει με τη σύγχρονη πόλη της Θεσσαλονίκης, άλλοτε στα φανερά και άλλοτε στα κρυφά.
Περπατώντας στους δρόμους της αέναης συμβασιλεύουσας, αισθανόμαστε την παρουσία του παρελθόντος μέσα από τα μνημεία της πόλης, που φυλάνε μυστικά και μνήμες παλαιότερων εποχών.
Υπάρχουν, όμως, και κρυμμένα μυστικά που περιμένουν να αποκαλυφθούν… από την Ακρόπολη και την Πύλη της Άννας Παλαιολογίνας μέχρι τον Πύργο του Ανδρόνικου Λαπαρδά γνωρίζουμε τις γραμμές άμυνας της πόλης και την ζωή εντός τειχών, ενώ από τον Όσιο Δαυίδ μέχρι τον Άγιο Δημήτριο και το βυζαντινό λουτρό της πόλης συζητάμε για την καθημερινή ζωή των Θεσσαλονικέων.
Η περιήγησή μας ολοκληρώνεται στο το μοναδικό μεσοβυζαντινό μνημείο της πόλης, την Παναγία Χαλκέων.
(Με την αρχαιολόγο και ξεναγό Ιωάννα Αρβανιτίδου 10:30)
- Παρασκευή 19 Απριλίου 2024
- «Σκοτεινή Μνήμη»
Μυστήριο, δολοφονίες, μυστικές γωνιές και σημεία που κρύβουν τις δικές τους ιστορίες, απώλειες και τραύματα, γίνονται η βάση της πυκνής αφήγησης για μια διαδρομή στο κέντρο της Θεσσαλονίκης.
Ένας δολοφονημένος βασιλιάς, Βούλγαροι αναρχικοί, η Φεντερασιόν, εξεγερμένοι καπνεργάτες, οι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης, ο Πολκ, ο Λαμπράκης, συμβάντα που άλλαξαν την ταυτότητα της πόλης γίνονται σταθμοί σε αυτή τη διαδρομή μνήμης με τις σκοτεινές πλευρές και τις γκρίζες ζώνες.
Από την Πλατεία Αριστοτέλους έως το Διοικητήριο και από τη Συναγωγή των Μοναστηριωτών έως τον Φραγκομαχαλά και το Λιμάνι της πόλης μοιραζόμαστε αυτά που άφησε πίσω του ο συγκλονιστικός 20ος αιώνας της Θεσσαλονίκης.
(Με τον αρχαιολόγο και ξεναγόΤάσο Παπαδόπουλο, 18:00)
- Σάββατο 20 Απριλίου 2024
«Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης: μια αναδρομή στην ιστορία του και στα πρόσωπα που τον καθόρισαν»
Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης αποτελεί ένα μεγάλο ορόσημο για την ιστορία της πόλης κατά τον ταραχώδη 20ο αιώνα, με πλούσια κληρονομιά που εκτείνεται μέχρι τις μέρες μας.
Η ίδρυση του, το 1925, σηματοδότησε την έναρξη μιας νέας εποχής για την Θεσσαλονίκη. Μέσα από την περιπλάνηση στον πανεπιστημιακό χώρο, αναδεικνύουμε ιστορίες και πρόσωπα που άφησαν ανεξίτηλα σημάδια στη πολιτιστική ταυτότητα της πόλης.
Σπουδαίοι καθηγητές αλλά και φοιτητές-ήρωες, πράξεις αντίστασης και αμφισβήτησης απέναντι σε κατακτητές και φασιστικά καθεστώτα και μια τεράστια συνεισφορά στον επιστημονικό και πολιτιστικό χώρο είναι μερικές μόνο από τις πτυχές που θα εξετάσουμε μέσα από την περιήγησή μας σ’ ένα σημείο που χτυπάει έντονα η καρδιά της πόλης και των ανθρώπων της.
(Με τους ιστορικούς Θοδωρή Καραμάτσογλου και ΓιώργοΚατσιά και την αρχαιολόγο και ξεναγό Μαρία Τρυφινοπούλου, 10:30)
- Κυριακή 21 Απριλίου 2024
«Πρωτεύουσα Προσφύγων: Καλαμαριά- Αναζητώντας τα ίχνη μιας προσφυγικής συνοικίας»
Ανασύρουμε τη μνήμη μιας προσφυγικής συνοικίας με ξεχωριστό χαρακτήρα και διαδρομή.
Ακόμη και σήμερα όμως στην Καλαμαριά, μπορεί κανείς να εντοπίσει τα ίχνη από το παρελθόν της, τον ακαταπόνητο αγώνα των πρώτων της κατοίκων για επιβίωση και το θεμέλιο που αυτός έριξε για το μέλλον.
Ο προσφυγικός αλλά και εργατικός χαρακτήρας της Καλαμαριάς μας αποκαλύπτεται καθώς περιηγούμαστε σε κατάλοιπα προσφυγικών κατοικιών, το μητροπολιτικό ναό και το δημοτικό σχολείο, το παραλιακό μέτωπο και το απολυμαντήριο
(Με τον καθηγητή σύγχρονης και Βαλκανικής ιστορίας Βλάση Βλασίδη, 17:30)
- Κυριακή 28 Απριλίου 2024
«Η Θεσσαλονίκη σε πολλαπλές εκδοχές με τον βηματισμό του Γιάννη Επαμεινώνδα
Πρώτος Βηματισμός: Γειτονιά Αγίου Μηνά»
Στην πρώτη μας διαδρομή ανιχνεύουμε την εξέλιξη του οικοδομικού τετραγώνου γύρω από τη Μονή του Αγίου Μηνά, τη μετάβαση από το χάνι στο πασάζ, τη χάραξη της Ίωνος Δραγούμη,τη νέα οδό Τσιμισκήαλλά και την παλιά Τσιμισκή (πρώην Καπάνατζα), μέσα από ορατά και αόρατα ίχνη τους.
Η πλατεία Εμπορίου και η Πύλη του Γιαλού, οι ελληνικές τράπεζες στο νεοαναδυόμενο οικονομικό κέντρο του 20ού αιώνα, τα κατάλοιπα του θαλάσσιου τείχους, η πλατεία Ελευθερίας και η Μαρμάρινη Αποβάθρα συμπληρώνουν τη σύνδεσή μας με κομμάτια της πόλης που χάθηκαν, με κάποια που εξακολουθούν να παίζουν ως σήμερα έναν κρίσιμο ρόλο, αλλά και εκείνα που αποτυπώθηκαν έντονα στο φαντασιακό των κατοίκων της.
(Με τον αρχιτέκτονα, συγγραφέα, επιμελητή εκθέσεων και ερευνητή Γιάννη Επαμεινώνδα, 10:30)
- Δευτέρα 29 Απρίλιου 2024
« Η απλή τέχνη του φόνου: Ο σύνθετος συναρπαστικός κόσμος της αστυνομικής λογοτεχνίας»
Γεννημένο τον 19ο αιώνα, διαμορφωμένο μέσα στις ακρότητες και τις αντιφάσεις του 20ου, το αστυνομικό μυθιστόρημα, μέσα από την εντυπωσιακή ποικιλία των εκφάνσεων και των εκδοχών του ποτέ δεν έπαψε να συνομιλεί με την ιστορία, την ανθρώπινη εμπειρία και αγωνία, τα αιτήματα και τις ματαιώσεις των κοινωνιών στις οποίες απευθύνεται, αποκτώντας ένα δικό του, αφοσιωμένο κοινό.
Ο Αλέξανδρος Μυροφορίδης, διδάκτορας της Δημιουργικής Γραφής, διατρέχει όλες τις εποχές της αστυνομικής αφήγησης, ανατέμνει είδη και εισχωρεί στον ψυχισμό ντετέκτιβ, υπόπτων, δολοφόνων και θυμάτων αποδεικνύοντας πως η αστυνομική λογοτεχνία και γραφή δεν είναι μόνο αποκαλυπτική του κόσμου μας αλλά και απολαυστική για εκείνους που θα ασχοληθούν μαζί της.
(Διάλεξη με τον διδάκτορα δημιουργικής γραφής Αλέξανδρο Μυροφορίδη, 19:00, Βιβλιοπωλείο «Μυθιστορία»)
- Πέμπτη 9 Μαΐου 2024
«Ουδέν Νεότερον από το Μακεδονικό Μέτωπο: Ο Μεγάλος Πόλεμος στην Θεσσαλονίκη»
Μέσα στην πορεία της πόλης στον 20ο αιώνα, ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος και τα γεγονότα του σημάδεψαν την Θεσσαλονίκη τόσο πολιτικά όσο και κοινωνικά.
Ο Εθνικός Διχασμός, η Τριανδρία, η Κυβέρνηση της Εθνικής Άμυνας, το Μακεδονικό Μέτωπο, η μεγάλη πυρκαγιά του 1917, η κατάρριψη του Ζέπελιν, η αποβίβαση «όλων» των εθνών στην Θεσσαλονίκη, είναι μερικοί μόνο σταθμοί στην πολυτάραχη αυτή περίοδο.
Μέσα από την περιπλάνηση μας στον αστικό ιστό και στα τοπόσημα που την συνδέουν με τα γεγονότα, προσπαθούμε να εξερευνήσουμε πολλές από τις πτυχές του «πολέμου που θα τελείωνε όλους τους πολέμους» και των προσωπικοτήτων που πρωταγωνίστησαν σε μία εποχή κατακλυσμιαίων αλλαγών.
(Με την αρχαιολόγο και ξεναγό Μαρία Τρυφινοπούλου και τους ιστορικούς Θοδωρή Καραμάτσογλου και Γιώργο Κατσιά, 18:30)
- Σάββατο 11 Μαΐου 2024
«Πρωτεύουσα των Προσφύγων: Νεάπολη- Ταυτότητα και ίχνη μιας προσφυγικής συνοικίας»
Η συνοικία της Νεάπολης μας αποκαλύπτει την ταυτότητα και την ιστορία της μέσα από μια διαφορετική περιήγηση.
Με τον καθηγητή Βλάση Βλασίδη αναζητούμε τα απτά ίχνη της προσφυγικής ιστορίας στο «τετράγωνο των προσφύγων» στην Πέτρου Λεβαντή ενώ πολλά έχει να μας αποκαλύψει και το κέντρο της Νεάπολης. Θα σταθούμε στο ρολόι, στο Α΄Δημοτικό Σχολείο, τον Μητροπολιτικό Ναό που Αγίου Γεωργίου, πριν αρχίσουμε να κατηφορίζουμε προς την οδό Λαγκαδά.
(Με τον καθηγητή σύγχρονης και Βαλκανικής ιστορίας, Βλάση Βλασίδη, 10:30)
- Κυριακή 12 Μαΐου 2024
«Ο Κύκλος του Νερού στην Θεσσαλονίκη: Από την ίδρυση της έως σήμερα»
Η Θεσσαλονίκη ήταν από την ίδρυσή της πάντα συνδεδεμένη με το νερό. Άλλωστε, το νερό ήταν ο λόγος ίδρυσης της πόλης.
Ο Μακεδόνας βασιλιάς Κάσσανδρος επέλεξε τη συγκεκριμένη θέση για την ίδρυση της νέας πόλης αφενός γιατί ήταν επάνω σε φυσικό λιμάνι κι αφετέρου γιατί υπήρχε επαρκής ποσότητα και καλή ποιότητα υδάτινων πόρων από το κοντινό βουνό Χορτιάτης.
Ακολουθώντας τις διαδρομές του νερού, που έφταναν στην πόλη από τρία διαφορετικά υδραγωγεία, θα μιλήσουμε για τη σημαντικότητα της συλλογής και διανομής νερού μέσα στον τειχισμένο πολεοδομικό ιστό και θα επισκεφτούμε μνημεία που είχαν άμεση σχέση με την αποθήκευση και χρήση του νερού.
Υπόγειες και υπέργειες κινστέρνες, αγωγοί μεταφοράς νερού, λουτρά και αγιάσματα θα είναι μερικοί από τους χώρους που θα επισκεφτούμε κατά την διάρκεια της διαδρομής μας.
Ξεκινώντας από την Πύλη της Άννας Παλαιολογίνας, θα ακολουθήσουμε τις κρυφές διαδρομές του νερού και θα δούμε πώς η εκκλησία χρησιμοποίησε το υδροδοτικό σύστημα για τις δικές της λειτουργικές ανάγκες.
(Με την αρχαιολόγο και ξεναγό Ιωάννα Αρβανιτίδου, 10:30)
- Δευτέρα 13 Μαΐου 2024
«Περισσότερες ιστορίες από τις πόλεις»
Σε μια κατάλληλα διαμορφωμένη «Μυθιστορία» με την συνέργεια μουσικής και εικόνων,συγγραφείς διαβάζουν τα διηγήματά τους, αδημοσίευτα ή μη και το ίδιο κάνουν μεταφραστές που έχουν ξετρυπώσει διαμάντια τα οποία έχουν διαφύγει της προσοχής μας.
Όλα αυτά ζωντανά, μπροστά στο κοινό, το οποίο μετά τις αναγνώσεις έχει τον δικό του χρόνο για παρεμβάσεις, ερωτήσεις, παρατηρήσεις.
Πιστεύοντας στη δύναμη της δημόσιας ανάγνωσης και της ζωντανής επικοινωνίας, το «περισσότερες ιστορίες από τις πόλεις» ξεκινά τη διαδρομή του δίνοντας βήμα και καταξιωμένους και πρωτοεμφανιζόμενους λογοτέχνες με στόχο όχι μόνο τη γνωριμία τους με το κοινό αλλά και την συγκρότηση μιας καλλιτεχνικής κοινότητας, (συγγραφέων, μουσικών, εικαστικών, φωτογράφων), επιχειρώντας μια απάντηση σε μια εποχή μοναξιάς, διάσπασης προσοχής και πιεστικών ερωτημάτων.
(19:30, βιβλιοπωλείο Μυθιστορία)
- Τετάρτη 15 Μαΐου 2024
«Σημειώσεις στο τετράδιο της χλόης- Μια σπουδή στον Φιλιπ Ζακοτέ»
Φαίνεται πως δεν έχουμε πια το δικαίωμα να χρησιμοποιούμε τη λέξη ομορφιά.
Είναι αλήθεια πως έχει τρομερά φθαρεί”: αυτή η παραδοχή του Φιλίπ Ζακοτέ διατρέχει το συνολικό έργο του ποιητή και δεν του επιτρέπει αυταπάτες για την κατάσταση του σύγχρονου κόσμου και την αλλαγμένη σχέση του ανθρώπου με τη γλώσσα.
Η επίγνωση όμως αυτή δεν του στερεί την πεποίθηση ότι οφείλει να συνεχίζει να εργάζεται πάνω στον λόγο, στην παρατήρηση του φυσικού κόσμου αλλά και την ανακάλυψη της φύσης του ανθρώπου. Κάποιοι παρομοίασαν τον ελβετό ποιητή με βουδιστή μοναχό που ζει αποτραβηγμένος από τα εγκόσμια κι εργάζεται αφοσιωμένα σκυμμένος πάνω στα γραπτά του, επαναλαμβάνοντας τα ίδια θέματα.
Ίσως να έχουν δίκιο: ο Ζακοτέ στέκεται ανάμεσα στους ταοιστές φιλόσοφους και τον γερμανό ποιητή Χέλντερλιν. Παραμένει ωστόσο ο κεντροευρωπαίος σύγχρονός μας, ένας από τους τελευταίους διαδόχους του ευρωπαϊκού ανθρωπισμού.
Σε αυτή την διάλεξη, θα προσεγγίσουμε την υψηλή τέχνη του ποιητή και θα μιλήσουμε για θέματα όπως το πρόβλημα της επικαιρότητας στην ποίηση, η επιρροή του ταοισμού και του γερμανικού ρομαντισμού, η αναζήτηση της ευτυχίας και το στοίχημα της προσήλωσης σε έναν φρενήρη κόσμο.
(περιπατητική διάλεξη με την κριτικό λογοτεχνίας Μαίρη Καιρίδη, 19:00)
- Σάββατο 18 Μαΐου 2024
Τραμ, πλοία, τρένα
Από τις νοσταλγικές φωτογραφίες της Θεσσαλονίκης με το τραμ να διασχίζει τους δρόμους της, τον σιδηρόδρομο με τις αλλαγές που έφερε από όπου κι αν πέρασε μέχρι τα ίχνη που άφησαν τα πλοία που κάποτε έδεναν στην προκυμαία της Θεσσαλονίκης, τα μέσα μεταφοράς αφηγούνται από μια εντελώς ιδιαίτερη οπτική την ιστορία της πόλης, μια ιστορία άγνωστη στο μεγαλύτερο μέρος της.
Ο πολιτικός μηχανικός και συγκοινωνιολόγος Θόδωρος Νάτσινας μας συνδέει με σημεία και τόπους που σχετίζονται με τα μέσα μεταφοράς της Θεσσαλονίκης.
Μαζί του γνωρίζουμε καλύτερα το πλαίσιο μέσα στο οποίο εμφανίστηκαν, τις καινοτομίες που σηματοδότησε η ανάπτυξη τους αλλά και για αυτά που σήμαινε για την πόλη η παρακμή τους, πιάνοντας το νήμα της αφήγησης από τον 19οαιώνα.
(Με τον συγκοινωνιολόγο Θεόδωρο Νάτσινα, 17:00)
- Κυριακή 19 Μαΐου 2024
«Η Θεσσαλονίκη σε πολλαπλές εκδοχές με τον βηματισμό του Γιάννη Επαμεινώνδα
Δεύτερος Βηματισμός: Από το Λιμάνι στα Λαδάδικα»
Ήταν η Θεσσαλονίκη πράγματι μια θαλασσινή πόλη; Τι συνέβη με τα παράκτια τείχη, τον Πύργο της Αποβάθρας, και τα τείχη του Λιμανιού; Και δεν είναι αυτά τα μοναδικά ερωτήματα στη δεύτερη εξόρμησή μας με τον Γιάννη Επαμεινώνδα.
Μέσα από την προσέγγισή του, μια από τις πλέον χαρακτηριστικές (ίσως και αγαπημένες γωνιές της Θεσσαλονίκης) μας αποκαλύπτει τα μυστικά της. Το μεϊντάνι στο ΜισίρΤσαρσί (αιγυπτιακή αγορά), το κεντρικό καφέ του λιμανιού, η παλιά Καραντίνα, το παλιό Ταχυδρομείο, το πρώτο Τελωνείο και μια διάνοιξη δρόμου που δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ, τροφοδοτούν τις αφηγήσεις.
Γνωρίζουμε ακόμη λεπτομέρειες για την κατασκευή του Λιμανιού, για τη Μαρμάρινη Αποβάθρα, την υπερύψωση της Παλιάς Παραλίας και σχολιάζουμε την ιστορική φωτογραφία με τα Τείχη πριν από την κατασκευή της προκυμαίας.
(Με τον αρχιτέκτονα, συγγραφέα, επιμελητή και ερευνητή Γιάννη Επαμεινώνδας, 10:30)
- Πέμπτη 23 Μαΐου 2024
«Από την Μπάρα στον Βαρδάρη»
Οι άνθρωποι και οι ιστορίες τους, τα πάθη και οι επιθυμίες τους τροφοδοτούν συναρπαστικές αφηγήσεις και δένονται με το νυχτερινό αστικό τοπίο.
Περπατάμε σε δρόμους, στεκόμαστε σε πλατείες και σημεία, σκοτεινές γωνιές και μυστικά περάσματα ανασύροντας τις αναμνήσεις και τα γεγονότα που έστησαν το μύθο της ερωτικής πόλης.
Ιστορία και μικροϊστορία εμπλέκονται διαρκώς σε μια διαχρονική προσέγγιση της συναρπαστικής ερωτικής ιστορίας της Θεσσαλονίκης που τροφοδότησε τη φαντασία των ποιητών, των πεζογράφων, των ερευνητών, των ιστορικών, των περιπατητών.
Από το άγαλμα του Κωνσταντίνου στην πλατεία Δημοκρατίας μέχρι τη θρυλική οδό Αφροδίτης, την πλατεία Μοριχόβου και τις άλλες γωνιές στον Βαρδάρη επιχειρούμε την σύνθεση της εικόνας ενός μυστικού κόσμου εντοπίζοντας τα ίχνη και τα νήματα που ενώνουν το χθες με το σήμερα.
Κατά τη διάρκεια της νυχτερινής διαδρομής μας θα έχουμε την ευκαιρία να ρίξουμε ένα διαφορετικό βλέμμα σε γνωστές περιοχές, να ανακαλύψουμε άγνωστες γωνιές και εκείνες τις ιστορίες που έπλεξαν τον μύθο της ερωτικής πόλης.
Στο τέλος της διαδρομής έχουμε τη δυνατότητα να συνομιλήσουμε με την Κρίστυ Αλεξίου.
(με τον Τάσο Παπαδόπουλο και τη συμμετοχή της Κρίστυς Αλεξίου, 19:00)
- Σάββατο 25 Μαΐου 2024
«Από τις Αιγές στην Ινδία: Ο Φίλιππος, ο Αλέξανδρος και η Ελληνιστική Οικουμένη»
Όταν ο Φίλιππος Β΄ αναλαμβάνει το θρόνο της Μακεδονίας το 359 πΧ, το Μακεδονικό Βασίλειο βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάρρευσης.
Μετά από μόλις 35 χρόνια η Μακεδονία έχει γίνει κοσμοκράτειρα. Ποιοι ήταν οι Μακεδόνες;
Ποια ήταν η σημασία της βασιλείας του Φιλίππου Β; Ποιος ήταν ο Αλέξανδρος και ποια η προσφορά του στον παγκόσμιο πολιτισμό;
Γιατί ήταν τόσο σημαντική η ελληνιστική εποχή για την ιστορία της ανθρωπότητας; Όλα αυτά θα απαντηθούν στην επίσκεψη μας στην αρχαία μακεδονική πρωτεύουσα των Αιγών και πιο συγκεκριμένα στο Ανάκτορο των Αιγών, τους Βασιλικούς Τάφους, το Νέο Μουσείο των Αιγών και τον Άγιο Δημήτριο στα Παλατίτσια.
(Με τον ιστορικό και ξεναγό Δημήτρη Σαρμανιώτη, 08 :30)
- Κυριακή 26 Μαΐου 2024
- «Μια μέρα στη Χασάμπαλη- Ταξιδεύουμε στα σημεία εξόρυξης του πράσινου θεσσαλικού λίθου»
Άγνωστοι τόποι, σπουδαίες ιστορίες και μια μνήμη απτή συνδέεται με το εντελώς ανεξερεύνητο για τους περισσότερους από εμάς λατομείο της Χασάμπαλης στη Θεσσαλία.
Ο Καθηγητής Γεωλογίας ΑΠΘ, Βασίλης Μέλφος, με τις επίμονες έρευνες και τις επιστημονικές του ανακοινώσεις για το γεωλογικό πλούτο της περιοχής, γίνεται ο οδηγός μας στο ανοιχτό αυτό λατομείο όπου με τη βοήθεια του θα μπορέσουμε να διακρίνουμε ίχνη ιστορικών και ιζήματα γεωλογικών περιόδων τα οποία συνθέτουν ένα από τα σπανιότερα θεάματα στον κόσμο.
Παράλληλα, αναζητούμε ένα εκκλησάκι χτισμένο στον τοίχο ενός αρχαίου Λατομείου, το ιερό ενός παλαιοχριστιανικού ναού, το υλικό με το οποίο προορίζονταν να κατασκευαστεί μια σαρκοφάγος για έναν βυζαντινό αυτοκράτορα και όλα αυτά με θέα το σημείο όπου βρίσκονταν η λίμνη Βοιβιής που συνδέεται με μια γεωλογική ιστορία τουλάχιστον 20.000 ετών.
Η μέρα μας προβλέπεται να ολοκληρωθεί στο Στόμιο όπου θα έχουμε ελεύθερο χρόνο
(με τον καθηγητή Γεωλογίας, Βασίλη Μέλφο, 08:30)
- Σάββατο 1 Ιουνίουμ2024
«Δρόμοι, Μέγαρα, Στοές»
Εμπορικοί δρόμοι, στοές που αγκαλιάζουν ένα πλήθος δραστηριοτήτων, κτήρια που κατασκευάστηκαν για πρώτη φορά ώστε να στεγάσουν γραφεία και εταιρίες, καταστήματα, πολυκαταστήματα αλλά και κατοικίες που μέχρι σήμερα μας γοητεύουν με το αρχιτεκτονικό ύφος τους.
Η Χριστίνα Μαβίνη είναι η ξεναγός μας σε μια περιήγηση στο χρόνο αλλά και στο χώρο και πιο συγκεκριμένα στις οδούς Βενιζέλου, Ίωνος Δραγούμη αλλά και στους γύρω μικρότερους και στενότερους δρόμους αναζητώντας τις λεπτομέρειες στα κιγκλιδώματα, τους εξώστες, παράθυρα που λούζονται στο φως, εντυπωσιακές οροφές και βεράντες με θέα σε μια πολυπολιστισμική πόλη.
Κατά την διάρκεια της διαδρομής μας θα δούμε κτήρια που κατασκευάστηκαν τη δεκαετία του ’20 από μπετόν αρμέ, ακολουθώντας πολλά από αυτά το αρχιτεκτονικό ιδίωμα που συνδέθηκε με την Θεσσαλονίκη, εκείνο του εκλεκτικισμού.
Ωστόσο θα αναζητήσουμε και τις ανατροπές, τις καινοτομίες και τα σημεία εκείνα όπου οι αναμνήσεις μιας παλιάς Θεσσαλονίκης, μεγάλο μέρος της οποίας χάθηκε στην πυρκαγιά, υποχώρησε μπροστά στη μοντέρνα πόλη κληροδοτώντας μας μια σειρά από κτήρια μέσα στα οποία μπορούμε να αναγνωρίσουμε το πιο γοητευτικό πρόσωπό της.
(Με την αρχαιολόγο και ξεναγό ΧριστίναΜαβίνη, 10: 30)
- Κυριακή 2 Ιουνίου 2024
«Το παλίμψηστο της μνήμης των πολέμων»
Μοιραζόμαστε μια μεγάλη μέρα αναζητώντας απτά ίχνη πολέμων που άλλαξαν την πορεία του κόσμου στον 20ο αιώνα. Πρώτος μας σταθμός είναι το οχυρό Ρούπελ, ο υπαίθριος χώρος του και το μνημείο της μάχης.
Κατά τη διάρκεια της εξόρμησής μας μπαίνουμε για λίγο στη Βουλγαρία στο Μαρίνο Πόλε, όπου βρίσκονται οι Γερμανοί νεκροί της μάχης των οχυρών στο εκεί γερμανικό στρατιωτικό.
Επισκεπτόμαστε το στρατιωτικό νεκροταφείο στο Νέο Πετρίτσι για να φτάσουμε στη Βυρώνεια, στο σιδηροδρομικό σταθμό, σημείο που σχετίζεται με τη διάσημη φωτογραφία του βασιλιά Κωνσταντίνου και του πρωθυπουργού Βενιζέλου κατά τον Β’ Βαλκανικό Πόλεμο.
Η πυκνή αφήγηση ρίχνει φως στα συγκλονιστικά γεγονότα που σχετίζονται με τα σημεία ενδιαφέροντος εγείροντας μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση.
Κατά τη διάρκεια της πλούσιας αυτής μέρας προβλέπεται ανάπαυλα για φαγητό και καφέ.
(με το καθηγητή σύγχρονης και βαλκανικής ιστορίας, Βλάση Βλασίδη, 08:00)
- Σάββατο 8 Ιουνίου 2024
«Από την Σίριν στα Σέρρας- Ταξιδεύουμε στις Σέρρες και τη λίμνη Κερκίνη»
Με μία ιστορία που χάνεται στους Ομηρικούς χρόνους, η πόλη των Σερρών αντανακλά κατά ένα μεγάλο ποσοστό την ιστορική πορεία του ευρύτερου ελλαδικού χώρου.
Η περιπλάνηση μας ξεκινάει από την αρχαιότητα, σκιαγραφώντας του Θράκες και τους αρχαίους Έλληνες, και ακολουθώντας το νήμα φτάνουμε στα ρωμαϊκά και βυζαντινά χρόνια και στην οθωμανική κατάκτηση.
Τέλος, αναβιώνουμε τα καταιγιστικά γεγονότα του 20ου αιώνα, όπως τους Βαλκανικούς Πολέμους και την Απελευθέρωση μέχρι τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και το Ολοκαύτωμα.
Σημαντικοί σταθμοί στην περιήγηση μας θα είναι η ακρόπολη (Κουλάς), το ιστορικό κέντρο και το Μπεζεστένι με τερματικό σταθμό τη Λίμνη Κερκίνη για χαλάρωση και ελεύθερο χρόνο.
(Με τους ιστορικούς Θοδωρή Καραμάτσογλου και Γιώργο Κατσιά, 8:30)
- Σάββατο 15,16 Ιουνίου 2024
«Ένα Σαββατοκύριακο στην Κορυτσά»
Στην πρώτη μας εξόρμηση στην Αλβανία ανακαλύπτουμε την ιστορική πόλη της Κορυτσάς, μια πόλη με πολλές και διαφορετικές όψεις.
Με οδηγό μας τον καθηγητή Βλάση Βλασίδη, περπατάμε στη λεωφόρο Rilindasit με το πάρκο Ρίνια, επισκεπτόμαστε το Γαλλικό Στρατιωτικό νεκροταφείο, το πανεπιστήμιο τις παλιές επαύλεις. Ανακαλύπτουμε την κεντρική πλατεία και επισκεπτόμαστε τον καθεδρικό ναό Αναστάσεως του Κυρίου, για να συνεχίσουμε στην παλιά πόλη, η οποία βρίσκεται ακριβώς πίσω από το ναό.
Τα βήματά μας, μας πηγαίνουν μέχρι Εθνικό Μουσείο Μεσαιωνικής Τέχνης, την παλιά αγορά, το παζάρι αλλά και την κεντρική λεωφόρο όπου βρίσκονται τα μουσεία Εθνικής Εκπαίδευσης, και του φωτογράφου Gjon Milli.
Δίπλα βρίσκεται και το παλιό ελληνικό προξενείο στο οποίο υπηρέτησε ο Σεφέρης ως γενικός πρόξενος για ένα χρόνο. Το Σαββατοκύριακο μας ολοκληρώνεται με μια επίσκεψη στην γραφική βλάχικη κωμόπολη Μοσχόπολη (Voskopoja), η οποία καταστράφηκε το 1788 από τον Αλή πασά.
Εκεί, στον ναό του Αγίου Νικολάου και στον Άγιο Αθανάσιο, δύο από τους πολλούς που χτίστηκαν τον 17ο αιώνα, έχουμε πολλές ιστορίες να μοιραστούμε
(με τον καθηγητή σύγχρονης και βαλκανικής ιστορίας Βλάση Βλασίδη)
- Πέμπτη 20 Ιουνίου 2024
«Οι Θρησκείες και ο Θάνατος στην Αρχαία Ελλάδα: Το Παράδειγμα της Θεσσαλονίκης και της Μακεδονίας»
Η Θεσσαλονίκη των ελληνιστικών χρόνων και της ύστερης αρχαιότητας είναι μία κοσμοπολίτισσα.
Το ελληνικό πάνθεο συναντά τις θεότητες της Ανατολής και τους θεούς των Αιγυπτίων.
Η Ρώμη λατρεύεται και αυτή ως θεά όπως και οι αυτοκράτορες της. Δεκάδες θεοί και θεές και τα ιερά τους συνυπάρχουν στην πόλη. Ποια είναι τα λατρευτικά και τα ταφικά έθιμα των ανθρώπων και τι σημαίνει ο θάνατος για τον αρχαίο άνθρωπο;
Η επίσκεψη μας στο αρχαιολογικό μουσείο Θεσσαλονίκης θα μας δώσει τις απαντήσεις.
(Με τον ιστορικό και ξεναγό Δημήτρη Σαρμανιώτη, 17:00)
- Σάββατο 29 Ιουνίου 2024
«Στην πόλη του Νερού- Ταξιδεύουμε στην Έδεσσα»
Χτισμένη πάνω σε έναν ψηλό βράχο που επιβλέπει μια εύφορη πεδιάδα, δεσπόζει από την αρχαιότητα μέχρι τις μέρες μας η πόλη των νερών, η Έδεσσα.
Σημαντική πόλη του μακεδονικού βασιλείου, βασικός σταθμός της αρχαίας Εγνατίας οδού, η Έδεσσα αποτελεί έναν προορισμό που συμπυκνώνει πολλά και διαφορετικά αφηγήματα.
Επισκεπτόμαστε τον αρχαιολογικό χώρο του Λόγγου, όπου εξερευνούμε την αρχαία Έδεσσα, αλλά συζητάμε και για την ομώνυμη πόλη που ίδρυσε ο Σέλευκος χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά στη σημερινή νοτιανατολική Τουρκία. Ερχόμαστε αντιμέτωποι με ένα παράδοξο τροχαίο ατύχημα που έλαβε χώρα στην αρχαία Εγνατία και το πως αυτό αποτυπώθηκε στην τέχνη.
Στην πόλη της Έδεσσας επισκεπτόμαστε το πιο σημαντικό βυζαντινό μνημείο της περιοχής, την Παλιά Μητρόπολη, η οποία αποκαταστάθηκε πρόσφατα από την αρχαιολογική υπηρεσία.
Στο Βαρόσι συναντάμε εντυπωσιακά δείγματα της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, ενώ ταυτόχρονα αναζητούμε τα ίχνη που άφησε στην πόλη η Στρατιά της Ανατολής κατά τον Α΄ Π.Π., καθώς και τις φρικαλεότητες που διέπραξαν στην περιοχή οι Ναζί κατά τον Β΄ Π.Π.
Στους μοναδικούς καταρράκτες της πόλης μιλάμε για τη βιομηχανική ανάπτυξη που γνώρισε η Έδεσσα, καθώς και για την αποβιομηχανοποίηση και τη συνεπακόλουθη οικονομική παρακμή που αυτή προξένησε.
Στον ιστορικό σιδηροδρομικό σταθμό συναντάμε έναν από τους πιο σημαντικούς λογοτέχνες της εποχής μας, τον Εδεσσαίο Μάρκο Μέσκο και συνδεόμαστε βαθύτερα με το πολυδιάστατο έργο που άφησε πίσω του.
Η αρχαιολογία, η ιστορία και η λογοτεχνία αποτελούν τους βασικούς άξονες με τους οποίους θα προσεγγίσουμε την πόλη του νερού κατά την ημερήσια πολιτιστική μας εξόρμηση, προσπαθώντας πάντα να συνδεθούμε με το Πνεύμα του Τόπου της Έδεσσας.
(με τον αρχαιολόγο και ξεναγό Τάσο Παπαδόπουλο και τη σύμπραξη της Εύης Καρκίτη, 08:30)
- Κυριακή 30 Ιουνίου 2024
«Η Θεσσαλονίκη σε πολλαπλές εκδοχές με τον βηματισμό του Γιάννη Επαμεινώνδα
Τρίτος Βηματισμός: Παλιός Σιδηροδρομικός Σταθμός»
Περιηγούμαστε σε μια γειτονιά με βαρύ ιστορικό φορτίο.
Με οδηγό μας τον Γιάννη Επαμεινώνδα, ανασύρουμε τη μνήμη αυτής της περιοχής που συνδέεται με την ανάπτυξη του σιδηρόδρομου και όσα αυτή έφερε μαζί της:
την ιστορία της άφιξης του πρώτου συρμού από το Παρίσι, τη σύνδεση με τη Βιέννη, τους τρεις σιδηροδρομικούς σταθμούς της πόλης, τον Βαρόνο Χιρς που δημιούργησε τους Ανατολικούς Σιδηροδρόμους και τον οικισμό που φέρει το όνομά του –αυτόν που συνδέθηκε με το Ολοκαύτωμα λειτουργώντας ως διαμετακομιστικός σταθμός προς το Άουσβιτς–, τις εγκαταστάσεις και τα κτήρια που έχουν απομείνει μέχρι σήμερα και μας συνδέουν με τον χαμένο κόσμο της δυτικής, εκτός των τειχών, περιοχής.
(Με τον αρχιτέκτονα, συγγραφέα, επιμελητή και ερευνητή Γιάννη Επαμεινώνδα, 10:00)
- 4/ 5/ 6/ 7/ 8 και 9 Ιουλίου 2024
RoadTripστη Βουλγαρία.
Από τον Δούναβη στη Μαύρη Θάλασσα.
ΗThessalonikiWalkingToursεξερευνάτονάγνωστο γείτονα μας, τη Βουλγαρία, σε μια εξαήμερη πολιτιστική περιήγηση. Εκκινώντας από την πρωτεύουσα Σόφια ανιχνεύουμε τον πολιτισμό της Βουλγαρίας μέσα από τις αντιθέσεις, τις ασυνέχειες, αλλά και τα ενοποιητικά στοιχεία που αποτελούν μέρος μιας ευρύτερης βαλκανικής πολιτισμικής κουλτούρας.
Επισκεπτόμαστε τα μεγάλα μουσεία και τα μεσαιωνικά μνημεία, τη μεγαλύτερη συναγωγή των Βαλκανίων αλλά και τα σημαντικά κατάλοιπα του σοσιαλιστικού ρεαλισμού που διαμόρφωσαν την αισθητική ταυτότητα της μεταπολεμικής χώρας.
Στο Ιβάνοβο περιηγούμαστε στις σπηλαιώδεις εκκλησίες με τις μοναδικές τοιχογραφίες, ενώ στο Ρούσε, στον βουλγαρικό βορρά, στα σύνορα με τη Ρουμανία, αγγίζουμε τον μυθικό Δούναβη και διηγούμαστε μερικές από τις αναρίθμητες ιστορίες που σχετίζονται με τον μεγάλο ευρωπαϊκό ποταμό.
Στη μεσαιωνική πρωτεύουσα, το Βέλικο Τίρνοβο επισκεπτόμαστε μερικές από τις μοναδικές του εκκλησίες και γνωρίζουμε τους σκληροτράχηλους Βούλγαρους τσάρους που ζήλεψαν το όραμα του Βυζαντίου και διεκδίκησαν ακόμη και την πρωτεύουσα Κωνσταντινούπολη για λογαριασμό τους.
Από το Μπουργκάς μεταβαίνουμε στη Μεσημβρία, το σημερινό Νεσέμπαρ, στην οποία σκάνε μανιασμένα τα κύματα της Μαύρης Θάλασσας. Εκεί, στα δυτικά παράλια του Εύξεινου Πόντου, πάνω σε μια χερσόνησο που μοιάζει με νησί, συναντάμε μια παγωμένη στον χρόνο βυζαντινή πόλη, που παρόλα τα τουριστικά στίφη που την κατακλύζουν, διασώζει μια σειρά καλοδιατηρημένων βυζαντινών μνημείων, τα οποία εντάσσονται στον κατάλογο της UNESCO, ως μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς.
Στη Φιλιππούπολη, πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης για το έτος 2019, επισκεπτόμαστε το εκπληκτικό ρωμαϊκό θέατρο της πόλης, όπως το στάδιο, ενώ στεκόμαστε στα όχθες του ποταμού Έβρου -που εκεί τον αποκαλούν Μαρίτσα- και κατά την περιήγηση μας γνωρίζουμε τις πολυτελείς βίλες των Ελλήνων και των Βούλγαρων αστών στην παλιά πόλη.
Οι Θράκες βασιλείς και οι μεσαιωνικοί τσάροι, οι Οθωμανοί κατακτητές και οι Εβραίοι, οι εθνικισμοί και οι επαναστάσεις, ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και ο σοσιαλισμός, αποτελούν μερικούς από τους σταθμούς αυτού του ιδιαίτερου οδοιπορικού που έχει σκοπό να αναδείξει αυτά που μας ενώνουν, όπως και αυτά που μας χώρισαν στο παρελθόν, με μια χώρα με την οποία όμως μοιραζόμαστε μια κοινή βαλκανική κληρονομιά, τη Βουλγαρία.
(Με τον αρχαιολόγο και ξεναγό Τάσο Παπαδόπουλο)
- Πέμπτη 11 Ιουλίου 2024
«Η Θεσσαλονίκη σε πολλαπλές εκδοχές με τον βηματισμό του Γιάννη Επαμεινώνδα
Τέταρτος Βηματισμός: Αγία Ματρώνα και Λέοντος Σοφού»
Μια χαμένη ιστορία της πόλης ζωντανεύει σε αυτόν τον απογευματινό περίπατο με σημεία και τόπους που νοηματοδοτούνται ξανά μέσα από την προσέγγιση και την έρευνα του Γιάννη Επαμεινώνδα.
Μαζί του γνωρίζουμε τη χαμένη μονή της Αγίας Ματρώνας ενώ σταθμοί στη σύνδεσή μας με μια άλλη Θεσσαλονίκη είναι η πλατεία Μουσχουντή, η Παλιά Λαχαναγορά και το νεοανακαλυφθέν ρωμαϊκό Διοικητικό Κέντρο.
Μοιραζόμαστε επίσης την ιστορία της βάσης ενός αυτοκρατορικού κίονα και φτάνουμε μέχρι την βίλα Άμποτ που σήμερα φιλοξενεί το Κρατικό Ωδείο.
Κατά τη διάρκεια της διαδρομής διατυπώνεται από τον οδηγό μας η άποψη πως η οδός Λέοντος Σοφού υπήρξε πιθανώς ο κυριότερος ρωμαϊκός cardo της πόλης.
(Με τον αρχιτέκτονα, συγγραφέα, επιμελητή εκθέσεων και ερευνητή Γιάννη Επαμεινώνδα, 19:00).
- Τετάρτη 17 Ιουλίου 2024
«Ημερολόγιο Πόλεως»
Μέρος Α΄ Ανατολικό Κέντρο
Εγκαινιάζουμε μια νέα σειρά διαδραστικών περιπάτων με την αρχαιολόγο και ξεναγό Χριστίνα Μαβίνη και την πολύτιμη συνδρομή του εικαστικού Χρήστου Κούντουρα με στόχο να συγκροτηθεί βαθμιαία ένα συνεκτικό οπτικό πεδίο και μια νέα αντίληψη του σύγχρονου αστικού χώρου.
Οι οδηγοί μας, αλλά και εμείς μαζί τους ως κινούμενοι ερευνητές και περιπατητές της πόλης, παρατηρούμε, εστιάζουμε σε σημεία, αναδεικνύουμε λεπτομέρειες, προβαίνουμε σε αναλογίες, συνθέτουμε και, περιπλανώμενοι κρατούμε κάθε είδους σημειώσεις: λεκτικές, εικαστικές, σχεδιαστικές, ακόμα και κολλάζ.
Ξεκινώντας με την διερεύνηση ανατολικά του κέντρου επιχειρούμε να πάμε κόντρα σε ένα καθεστώς αδιάκοπης αστάθειας, κινητικότητας και προσωρινότητας.
(Με την Χριστίνα Μαβίνη και τον Χρήστο Κούντουρα, 19:00)