Το Σύνολο Ανατολικής Κλασικής Μουσικής «Ψαλτήρα», την Παρασκευή 15 Ιουλίου 2022, από το Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, θα μας ταξιδέψει στον κόσμο της Ανατολής, με ήχους, αφηγήσεις και τραγούδια.
Ένα ταξίδι για τους ακροατές στον κόσμο της Ανατολής, θα ενωθούν οι ήχοι από τη βυζαντινή μουσική παράδοση με κομμάτια της Λόγιας μουσικής της Πόλης και τραγούδια μικρασιάτικα, αστικά και δημοτικά.
Ήχοι, μουσικές και μνήμες από τη Μικρά Ασία «ξυπνούν» στην Πλατεία του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή.
Η παραγωγή «Ανατολής ηχώ» είναι το αποτέλεσμα της συνεργασίας του ΟΜΜΘ με το Σύνολο Ανατολικής Κλασικής Μουσικής «Ψαλτήρα» του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του ΑΠΘ, στη διάρκεια της οποίας οι ήχοι από τη βυζαντινή μουσική παράδοση διασταυρώνονται με κομμάτια της Λόγια μουσικής της Πόλης και τραγούδια μικρασιάτικα, αστικά και δημοτικά.
Η καλλιτεχνική και μουσικολογική αφήγηση που θα ξεδιπλώσει στην Πλατεία του Μεγάρου τον τεράστιο πλούτο και την εκφραστικότητα της Μικρασιατικής παράδοσης, συνοδεύεται από όργανα παραδοσιακής ή και κλασικής ανατολικής μουσικής όπως κανονάκι, ούτι, λάφτα, πολίτικη λύρα, μπεντίρ, νέι και άλλα, αποτυπώνοντας τις μνήμες και την ταυτότητα του κόσμου της Ανατολής που λειτούργησε ως «μήτρα» της μουσικής.
Την καλλιτεχνική επιμέλεια του μεγάλου αφιερώματος έχει η υπεύθυνη του συνόλου «Ψαλτήρα», Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Τμήματος Μουσικών Σπουδών του ΑΠΘ κα. Μαρία Αλεξάνδρου. Η ίδια ασχολήθηκε με την έρευνα και την τεκμηρίωση των κειμένων μαζί με τον Επίκουρο Καθηγητή του Τμήματος Μουσικών Σπουδών ΑΠΘ κ. Γεώργιο Κίτσιο.
Ακολουθώντας το νήμα μιας καλλιτεχνικής και μουσικολογικής αφήγησης, θα ακουστούν τα εξής κομμάτια:
- απόσπασμα του κρατήματος «Η βιόλα» του Αγίου Ιωάννου Κουκουζέλη (14ος αι.),
- το Ιράκ σεμάϊ του Ιμπραχίμ Αγά (17ος αι.),
- το σεμάϊ «Κύματα θαλάσσης» που αποδίδεται στον Πρίγκιπα Δημήτριε Καντεμίρ,
- αποσπάσματα από το έντεχνο «Μακαμλάρ Κιάρι» του Γιάγκου Καρατζά και Γιάγκου Θεολόγου,
- το Μουστεάρ πεσρέφι του λυράρη Νικολάκη (τέλη 19ου – αρχές 20ου αι.) και
- το Σενταραμπάν σαζ σεμάϊ του Σεμίλ Μπέη, από την ίδια εποχή.
Πρόγραμμα:
Α’ ΜΕΡΟΣ
- Απόσπασμα του κρατήματος Η βιόλα του Αγίου Ιωάννου Κουκουζέλη (14ος αι.)
- Ιράκ σεμάϊ του Ιμπραχίμ Αγά (17ος αι.)
- Σεμάϊ Κύματα θαλάσσης που αποδίδεται στον Πρίγκιπα Δημήτριε Καντεμίρ
- Aποσπάσματα από το έντεχνο Μακαμλάρ Κιάρι του Γιάγκου Καρατζά και Γιάγκου Θεολόγου
- Μουστεάρ πεσρέφι του λυράρη Νικολάκη (τέλη 19ου – αρχές 20ου αι.)
- Σενταραμπάν σαζ σεμάϊ του Σεμίλ Μπέη (τέλη 19ου – αρχές 20ου αι.)
Β’ ΜΕΡΟΣ
- Τ’ αηδόνια της Ανατολής
- Μοναχογιός ο Κωνσταντής
- Καναρίνι μου γλυκό
- Από ξένο τόπο
- Μενεξέδες και ζουμπούλια
- Βασιλικός
- Γιωργίτσα
- Η Παναγιά από τον κύκλο Βυζαντινός Εσπερινός του Αποστόλου Καλδάρα (1922-1990)
Αυτοί οι ήχοι θα διαδέχονται από τη λαϊκή μούσα, με τραγούδια παλαιότερα και νεότερα, όπως «Τ’αηδόνια της Ανατολής» (17ος αι.), «Μοναχογιός ο Κωνσταντής», «Καναρίνι μου γλυκό», «Από ξένο τόπο», «Μενεξέδες και ζουμπούλια», «Βασιλικός» και «Γιωργίτσα».
Στο τέλος της συναυλίας θα ακουστεί το έντεχνο τραγούδι «Η Παναγιά» του Αποστόλου Καλδάρα, από τον κύκλο «Βυζαντινός Εσπερινός».
Το Σύνολο Ανατολικής Κλασικής Μουσικής «Ψαλτήρα» ιδρύθηκε το 2019 στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Πρόκειται για μια Ομάδα Μελέτης, η οποία συνδυάζει τη μουσικολογική έρευνα με την πρακτική εφαρμογή, με σκοπό την ανάπτυξη της μουσικότητας και την απόκτηση βιωμάτων και πρακτικών γνώσεων των μουσικών, σχετικά με τη βυζαντινή και μεταβυζαντινή κληρονομιά στον στίβο της εξωτερικής μουσικής, και ειδικά της Λόγιας Μουσικής της Πόλης.
Οι μουσικοί ενώνουν τις φωνές τους με τον ήχο μουσικών οργάνων παραδοσιακής ή/και κλασικής ανατολικής μουσικής όπως κανονάκι, ούτι, λάφτα, πολίτικη λύρα, μπεντίρ, νέι, κ.ά.
Το σύνολο εμφανίστηκε σε διάφορες τιμητικές εκδηλώσεις του ΑΠΘ, συνέδρια, ημερίδες βυζαντινής μουσικής, εγκαίνια έκθεσης στον πολυχώρο Ισλά Χανέ και στο διήμερο επετειακών εκδηλώσεων “200 χρόνια από το 1821” στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.
Συντελεστές:
Σύνολο Ανατολικής Κλασικής Μουσικής «Ψαλτήρα»
Υπεύθυνη συνόλου Μαρία Αλεξάνδρου,
Αν. Καθηγήτρια Τμήματος Μουσικών Σπουδών ΑΠΘ
Έρευνα – Κείμενα – Τεκμηρίωση
Μαρία Αλεξάνδρου και Γεώργιος Κίτσιος, Επίκ. Καθηγητής Τμήματος Μουσικών Σπουδών ΑΠΘ
Παρουσίαση – Αφήγηση
Βασίλης Μητκούδης
Γεωργία Στεφανουδάκη
Δημοσθένης Σπανουδάκης
Θεοδώρα Καραδήμου
Μαρία Αλεξάνδρου
Σύνολο Ανατολικής Κλασικής Μουσικής «ΨΑΛΤΗΡΑ» του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης:
Αβραάμ Παπαϊωάννου Ούτι
Αναστασία Ζαχαριάδου Κανονάκι
Αμαλία Νατσιοπούλου Πολίτικο Λαούτο
Αποστολία Γοργολίτσα Τραγούδι
Βασίλης Μητκούδης Ακορντεόν
Γεωργία Στεφανουδάκη Κανονάκι / Τραγούδι
Γεώργιος Νεοφύτου Τραγούδι
Γιάννης Καραγεώργος Κρουστά
Δημήτρης Μπίλης Κλαρίνο
Δημοσθένης Σπανουδάκης Τραγούδι
Κωνσταντίνα Ψάλτη Πολίτικο Τσέλο
Μαρία Αλεξάνδρου Κανονάκι / Τραγούδι
Μαρία Καραγεώργου Κλαρίνο
Μαρία Καραματσούκη Κανονάκι / Κρουστά / Τραγούδι
Μαρία Τρίγκα Κρουστά
Φοιτητής ειδίκευσης ποντιακής λύρας του ΤΜΕΤ Πανεπιστημίου Μακεδονίας :
Βασίλης Μαυρομουστακίδης
Εξωτερικοί Συνεργάτες – Μουσικοί:
Αθανάσιος Τσίτσαρης Πολίτικο Τσέλο
Αλέξανδρος Παπαγεωργόπουλος Κλαρίνο / Νέι
Αναστασία Γκουδίνα Κανονάκι
Γιάννης Κουσουλάκης Παραδοσιακό βιολί
Ελισάβετ Σπανίδου Τραγούδι
Θεοδώρα Καραδήμου Τραγούδι
Συμεών Κανάκης Τραγούδι