Μία μουσική αφήγηση από τα «Περιηγητικά» του Κωνσταντίνου Χατζή θα δούμε στο Θέατρο Αμαλία από την Παρασκευή 22 έως και την Κυριακή 24 Οκτωβρίου 2021, μία μουσική αφήγηση για την αθέατη πλευρά του Φιλελληνισμού κατά την Ελληνική Επανάσταση.
Στο πλαίσιο του εορτασμού των 200 ετών από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης θα παρακολουθήσουμε την μουσική αφήγηση “Εις θάνατον: Αμερικανός φιλέλληνας γιατρός”.
Η παραγωγή αποτελεί ανάθεση της Εναλλακτικής Σκηνής της ΕΛΣ και εντάσσεται στον θεματικό κύκλο «Η Επανάσταση με τα μάτια των άλλων», ο οποίος πραγματοποιείται στο πλαίσιο του εορτασμού των 200 ετών από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης.
Η παραγωγή υλοποιείται με τη στήριξη της δωρεάς του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) [www.SNF.org] για τη δημιουργία του επετειακού προγράμματος της Εθνικής Λυρικής Σκηνής για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση του 1821.
Τα Περιηγητικά/Φιλλέληνες που παρουσιάστηκαν με μεγάλη επιτυχία σε αύλειους χώρους σημαντικών Μουσείων της Αθήνας.
Σύνοψη: Εις θάνατον
Αμερικανός φιλέλληνας γιατρός
Αμερικανός, γιατρός και άνθρωπος. Αντικρίζει τις πραγματικές δυσκολίες μιας επανάστασης. Υπηρέτης του ιερού λειτουργήματος της ιατρικής, αντιμετωπίζει μια κατάσταση όχι και τόσο γνώριμη. Η συνειδητοποίηση έρχεται από εκεί που δεν το περιμένει. Το λειτούργημα έρχεται σε σύγκρουση με το ένστικτο της ανθρώπινης επιβίωσης.
Η οπτική της μεγάλης εικόνας αλλάζει και ο γιατρός αναγκάζεται να βιώσει ακραία συναισθήματα, άγνωστα σε καιρούς ειρήνης. Μέσα στην πίεση του πολέμου, πολλοί λυγίζουν και σκέφτονται αλλιώς. Το πώς δεν είναι θέμα λογικό, ούτε συναισθηματικό, αλλά πρακτικό.
Με τον όρο «φιλέλληνες» έμειναν γνωστοί ξένοι πολίτες, κυρίως από τη Γαλλία, την Αγγλία, την Ιταλία αλλά και την Αμερική, που συνέδραμαν με διάφορους τρόπους την Ελληνική Επανάσταση του 1821.
Με τις ιδεολογικές του ρίζες στο ενδιαφέρον της Δύσης για την κληρονομιά της κλασικής αρχαιότητας, αλλά και στο φιλελεύθερο αίτημα για εξέγερση απέναντι σε κάθε λογής απολυταρχία που διέτρεχε καθολικά την «εποχή των επαναστάσεων», το κίνημα του φιλελληνισμού σημάδεψε την έναρξη του 19ου αιώνα, συμβάλλοντας αποφασιστικά στην αίσια έκβαση του αγώνα για τον σχηματισμό του νέου ελληνικού κράτους.
Φόρος τιμής στην ξεχωριστή εκείνη κατηγορία φιλελλήνων που ταξίδεψαν από την Ευρώπη και την Αμερική για να συμπαραταχθούν με τους εξεγερμένους Έλληνες, τα Περιηγητικά επικεντρώνονται σε τρεις κατηγορίες εθελοντών που διαδραμάτισαν ανεκτίμητο ρόλο στη διάρκεια, αλλά και την επαύριο, της Επανάστασης: τους στρατιωτικούς, τους γιατρούς και τους διπλωμάτες.
Η δραματουργία των πρωτότυπων μουσικοθεατρικών έργων βασίζεται σε πραγματικά βιογραφικά στοιχεία τα οποία χρησιμοποιήθηκαν για τη συγγραφή των θεατρικών κειμένων με έντονο το μυθοπλαστικό στοιχείο.
Η μουσική επένδυση των κειμένων συντέθηκε βασιζόμενη σε αναφορές τόσο σε δημοτικά τραγούδια, κρατώντας έτσι το ελληνικό στοιχείο, όσο και σε κλασικά έργα, ίδιας ή παλαιότερης χρονολογίας με τις εξιστορήσεις των χαρακτήρων. Στο «Εις θάνατον», το κοινό θα ακούσει αποσπάσματα της Σονάτας για βιόλα αρ. 1 του Αντόνιο Μπαρτολομέο Μπρούνι, καθώς και τη μουσική του τραγουδιού «Ξένος εδώ, ξένος εκεί», «πειραγμένη» από κλασικές συνθετικές συνήθειες της εποχής.
Σκηνοθετικό σημείωμα:
1821.
Επανάσταση.
Μια μεγάλη ευκαιρία να επανεξετάσουμε τη σχέση μας με την ιστορία.
Με την ιστορία μας.
Να αναμετρηθούμε μαζί της.
Να κοιτάξουμε με μεγαλύτερη ψυχραιμία τι ήταν αυτό που πυροδότησε την Επανάσταση.
Να παραδεχτούμε και να αποδεχτούμε όλες τις εσωτερικές συγκρούσεις της τότε αναδυόμενης Ελλάδας.
Ποιος ο ρόλος της Ευρώπης;
Ποιος ο ρόλος των φιλελλήνων;
Σε τι βαθμό και πώς επηρέασε ο Ευρωπαϊκός Διαφωτισμός την εξέγερση των Ελλήνων για ένα ανεξάρτητο κράτος;
Ένα έθνος-κράτος;
Μέσα σε ποια διεθνή κοινωνικοπολιτική ταραχή γεννήθηκε η ανάγκη για ελευθερία ανάμεσα σε νεοσύστατα έθνη και παλιές μοναρχίες που άρχισαν να παραπαίουν;
Και τι είδους ελευθερία θα προέκυπτε μετά από τόσους αγώνες;
Τι είδους ελευθερία τελικά προέκυψε;
Ποιες σύγχρονες αντηχήσεις αναδύθηκαν;
Πώς επηρέασε η Επανάσταση την κοινωνικοπολιτική ζωή της Ελλάδας από τότε μέχρι και σήμερα;
Ερωτήματα που ακόμα θέτω συνέχεια στον εαυτό μου.
Και που συνεχώς επαναπροσδιορίζω.
Γιατί είναι καλύτερο τελικά να μην καταλήγεις σε συγκεκριμένες οπτικές.
Οφείλεις να αφήνεις ελεύθερα τα υλικά σου να «ζυμωθούν» και να θέτουν συνεχώς καινούρια ερωτήματα.
Συνεχώς κι άλλα ερωτήματα.
Ας μην αποφασίσουμε μαύρο ή άσπρο.
Ας περιηγηθούμε μέσα στην ιστορία κι ο καθένας από μας ας δώσει τις δικές του απαντήσεις.
Ας γεννήσει καινούριες ερωτήσεις.
Η σχέση μας με την ιστορία δεν τελειώνει ποτέ.
Η ιστορία θα είναι πάντα εκεί περιμένοντας να την ερμηνεύσουμε ξανά και ξανά.
Ας μην είμαστε τόσο αποφασισμένοι και βιαστικοί να «ξέρουμε».
Κι είναι πάντα κι αυτή η ανακουφιστική λειτουργία του θεάτρου να μην παίρνει θέση.
Επανάσταση λοιπόν. — Κωνσταντίνος Χατζής
Συντελεστές:
Σύνθεση κειμένου, σκηνοθεσία: Κωνσταντίνος Χατζής
Πρωτότυπη ιδέα, έρευνα: Στέλλα Παπακωνσταντίνου
Δραματουργία: Αντιγόνη Καράλη
Ενορχήστρωση, μουσική προσαρμογή: Γιώργος Ταμιωλάκης
Κοστούμια: Ιφιγένεια Νταουντάκη
Διεύθυνση παραγωγής: Κωνσταντίνα Αγγελέτου
Βοηθοί Σκηνοθέτη: Γιώργος Γερανάκης, Όλγα Σεβερίν
Ερμηνεία: Ρουμπίνη Βασιλακόπουλου
Στην παράσταση συμμετέχει το Μουσικό σύνολο Sibílima: Λευτέρης Ανδριώτης (κρητική λύρα), Στέλιος Παπαναστάσης (βιόλα), Γιώργος Ταμιωλάκης (βιολοντσέλο)