Η παραγωγή του ΚΘΒΕ «Επιθεωρητής», γνωστός και ως Γενικός Επιθεωρητής που αγαπήθηκε από το φιλοθεάμον κοινό της Θεσσαλονίκης, επιστρέφει για δεύτερη χρονιά στη σκηνή του Βασιλικού θεάτρου, σε μετάφραση Ερρίκου Μπελιέ και σκηνοθεσία Γιάννη Κακλέα.
Ο «Επιθεωρητής» , μία κοινωνική σάτιρα που ανέβηκε για πρώτη φορά το 1836 και έκανε πάταγο. Το αποκάλεσαν ριζοσπατικό τόσο για τη θεματολογία όσο και για το ύφος του κειμένου.
Υπόθεση:
Στην αναμονή για την άφιξη ενός ανώτατου δημοσίου υπαλλήλου, που έρχεται με σκοπό να επιθεωρήσει τη λειτουργία της κρατικής μηχανής σε μια μικρή επαρχιακή πόλη της Ρωσίας, ο Χλεστακόφ, ένας ασυνείδητος, αφελής και χαραμοφάης νεαρός, παριστάνει τον επιθεωρητή και επωφελείται από τη «μικρή» αυτή παρεξήγηση.
Οι υπάλληλοι της πόλης, βουτηγμένοι στη διαφθορά, στην προσπάθειά τους να κερδίσουν την εύνοιά του, επιδίδονται σε κολακείες, ικανοποιούν τις ανάγκες του και πέφτουν θύματα μιας μεγαλύτερης απάτης αποκαλύπτοντας έτσι την αποσύνθεση της κρατικής μηχανής και των λειτουργών της.
«Ο επιθεωρητής», η θεατρική κωμωδία ανέβηκε για πρώτη φορά το 1836.
Ο Νικολάι Γκόγκολ γράφει μια κοινωνική σάτιρα, στην οποία στηλιτεύει τις σχέσεις υποταγής και εξουσίας, τη διαφθορά και τον δεσποτισμό, που χαρακτηρίζουν την προεπαναστατική Ρωσία.
Επικεντρώνεται για άλλη μια φορά στους δημοσίους υπαλλήλους, τους ανθρώπους που μαραζώνουν ανάμεσα στον φόβο της ιεραρχίας και στις περιορισμένες τους φιλοδοξίες.
Ως γνήσιος ρεαλιστής, το έργο του δεν εξαντλείται στην ηθογραφία αλλά μέσα από τους κωμικά αξιολύπητους χαρακτήρες του, καταφέρνει να μιλήσει για τους ανθρώπους, τις ανάγκες τους και τις μικρότητές τους. Και με την απόσταση που του διασφαλίζει η κωμωδία, το επιτυγχάνει με ακρίβεια και νηφαλιότητα.
Σημείωμα Σκηνοθέτη:
Ο Νικολάι Γκόγκολ, ο «εύθυμος μελαγχολικός», όπως τον ονόμαζε ο Πούσκιν, έγραψε τον Επιθεωρητή στα εικοσιπέντε του χρόνια. Ένα έργο με νεανική ορμή, μια επιθετική σάτιρα μιας κοινωνίας χωρίς ηθικές αξίες, βουτηγμένη στη διαφθορά και την αδικία.
Ο Επιθεωρητής ξεκινάει ως μια κωμωδία παρεξηγήσεων, υψώνεται όμως πολύ γρήγορα σε μια οργισμένη πολιτική σάτιρα που ξεπερνά τα όρια του τόπου και του χρόνου μέσα στον οποίο γράφτηκε.
Ένα από τα πιο δύσκολα είδη θεατρικής γραφής είναι η κοινωνική και ως εκ τούτου πολιτική κωμωδία. Ενώ σατιρίζει αδυσώπητα τα κακώς κείμενα χρησιμοποιεί το γέλιο σαν βόμβα που εκτινάσσει στα ουράνια τα ερείπια μιας κοινωνίας υποκριτικής, παρηκμασμένης και μιας εξουσίας σαθρής και ανήθικης.
Όπως πριν από εκείνον ο Αριστοφάνης, ο Μολιέρος, ο Σαίξπηρ, και μετά από εκείνον ο Ιονέσκο, ο Μπέκετ, ο Ντάριο Φο και άλλοι τόσοι που τόλμησαν με την σάτιρα να αποκαλύψουν την τραγική πλευρά της ανθρώπινης περιπέτειας, έτσι και ο Γκόγκολ χωρίς διδακτισμούς και σοβαροφάνεια, με στόχο την ψυχαγωγία, αποκαλύπτει την άβυσσο της ανθρώπινης βλακείας, καταγράφει χωρίς ωραιοποιήσεις τη διαφθορά των θεσμών, τη ματαιοδοξία των ισχυρών, την ανικανότητα των διοικούντων, την αισχρή εκμετάλλευση των φτωχών, τη δουλοπρέπεια και τον φόβο μπροστά στην δύναμη της εξουσίας κι όλα αυτά με στόχο το γέλιο.
Γιατί το γέλιο σκοτώνει τον φόβο κι αποκαλύπτει την αλήθεια.
Σ΄ ευχαριστούμε αλαφροΐσκιωτε Νικολάι Γκόγκολ για την τόλμη σου.
Συντελεστές:
- Μετάφραση: Ερρίκος Μπελιές
- Σκηνοθεσία – Δραματουργική επεξεργασία: Γιάννης Κακλέας
- Σκηνικά: Ηλένια Δουλαδίρη, Γιάννης Κακλέας
- Κοστούμια: Ηλένια Δουλαδίρη
- Μουσική: Δημήτρης Παπαδημητρίου
- Κίνηση: Στεφανία Σωτηροπούλου
- Φωτισμοί: Στέλλα Κάλτσου
- Βοηθός σκηνοθέτη: Ρέα Σαμαροπούλου
- Βοηθοί σκηνογράφου-ενδυματολόγου: Χριστίνα Θαλασσά, Δανάη Πανά
- Οργάνωση παραγωγής: Αθανασία Ανδρώνη
- β΄ Βοηθός σκηνοθέτη (στο πλαίσιο πρακτικής άσκησης 2023): Τάσος Γούναρης
- Βοηθός φωτιστή (στο πλαίσιο πρακτικής άσκησης 2023): Εύα Τσομπάνη
- Φωτογραφίες: Mike Rafail (That Long Black Cloud)
Διανομή:
- Μαίρη Ανδρέου (πόρνη, υπάλληλος πανδοχείου, καλεσμένη)
- Νεφέλη Ανθοπούλου (πόρνη, δασκάλα πιάνου, γυναίκα του σιδερά, καλεσμένη)
- Χαρά Γιώτα (χορεύτρια, καλεσμένη)
- Δημήτριος Δανάμπασης (Μίσκα – υπηρέτης του Επάρχου)
- Δημήτρης Διακοσάββας (Πιότρ Ιβάνοβιτς Ντομπίνσκι- Εισοδηματία)
- Μαρία Ελευθεριάδη (Μαρία Αντόνοβνα – κόρη του Επάρχου)
- Αλέξανδρος Ζαφειριάδης (Κρίστιαν Γκύμπνερ – γιατρός Γερμανός)
- Στέλιος Καλαϊτζής (Ιβάν Κουσμίτς Σπιόκιν – Διευθυντής του ταχυδρομείου)
- Νίκος Καπέλιος (Πιότρ Ιβάνοβιτς Μπομπίνσκι- Εισοδηματίας)
- Κωστής Καπελλίδης (θαμώνας, υπάλληλος πανδοχείου, καλεσμένος)
- Άγγελος Καρανικόλας (θαμώνας, υπάλληλος πανδοχείου, Αστυνομικός, καλεσμένος)
- Δημήτρης Καρτόκης (Αμός Φιοντόροβιτς Λιάπκικν – Δικαστής)
- Γιώργος Καύκας (Αντόν Αντόνοβιτς- Έπαρχος σε μια επαρχιακή πόλη της Ρωσίας),
- Φαίη Κοκκινοπούλου (Άννα Aντρέγιεβνα – Γυναίκα του Έπαρχου)
- Θάνος Κοντογιώργης (Ποιητής, Αστυνομικός, Καλεσμένος)
- Χρήστος Μαστρογιαννίδης (Θαμώνας, Πανδοχέας, Αστυνομικός, Καλεσμένος)
- Δημήτρης Μορφακίδης (Λούκα Λούκιτς Χλοπόφ- Επόπτης εκπαιδευτικών
- Γρηγόρης Παπαδόπουλος (Αρτέμι Φιλίπποβιτς Ζεμλιάνκα – Επίτροπος Κοινωφελών Ιδρυμάτων),
- Στέφανος Πίττας (Θαμώνας, Υπάλληλος πανδοχείου, Αστυνομικός, Καλεσμένος)
- Γιάννης Σύριος (Ιβάν Αλεξάντροβιτς Χλιεστακόφ: «ο επιθεωρητής», Κατώτερος δημόσιος υπάλληλος στην Πετρούπολη)
- Θεοφανώ Τζαλαβρά (Τραγουδίστρια, Καλεσμένη)
- Χρήστος Τσάβος (Οσίπ- Ο φίλος του Χλιεστακώφ)
- Γιάννης Τσιακμάκης (Σβιστούνωφ- Διευθυντής της αστυνομίας)
- Μαρία Χατζηιωαννίδου (Πόρνη, Γυναίκα Χλοπόφ, Γριά εμπόρισσα)