Με αφορμή την συμπλήρωση 20 χρόνων από το θάνατο του Νίκου Μπακόλα και την θεατρική μεταφορά της Μεγάλης Πλατείας από το ΚΘΒΕ, το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης παρουσιάζει ένα αφιέρωμα στο έργο του, την Τρίτη 12 Νοεμβρίου 2019, με ελεύθερη είσοδο στην Αίθουσα Μανώλης Ανδρόνικος.
Συμμετέχουν: Μαίρη Μικέ, Βενετία Αποστολίδου, Άκης Δήμου, Ελένη Ευθυμίου
Η Μαίρη Μικέ και η Βενετία Αποστολίδου είναι μελετήτριες της νεοελληνικής πεζογραφίας, καθηγήτριες στο Α.Π.Θ., ο συγγραφέας Άκης Δήμου υπογράφει τη θεατρική διασκευή και η Ελένη Ευθυμίου τη σκηνοθεσία της «Μεγάλης Πλατείας» στο Κρατικό Θέατρο.
Ο Νίκος Μπακόλας:
”Γεννήθηκα στη Θεσσαλονίκη την 26η Ιουλίου 1927. Ο πατέρας μου Χριστόφορος, με ρίζες από τη Δυτική Μακεδονία και βαθύτερες από τη Βόρειο Ήπειρο, είχε γεννηθεί κι εκείνος στη Θεσσαλονίκη το 1901, ήταν υπάλληλος στην Ηλεκτρική Εταιρεία Θεσσαλονίκης από το 1917. Η μητέρα μου είχε γεννηθεί στη Μυτιλήνη, είχε έρθει στην πόλη μας κι εκείνη περίπου το 1917, δεν ήξερε γράμματα, ήταν νοικοκυρά, απ’ τις καλύτερες.
Τέλειωσα το δημοτικό, το γυμνάσιο (ΕΆρρένων) και το πανεπιστήμιο (μαθηματικά) στη γενέθλια πόλη, που δεν την εγκατέλειψα παρά μόνο τους τριάντα μήνες που υπηρέτησα στην αεροπορία, κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου (1947-1950). Από νωρίς, από φοιτητής άρχισα να δουλεύω στις εφημερίδες, ενμέρει από μεράκι, ενμέρει για βιοπορισμό, γιατί τα χρόνια εκείνα ήταν δύσκολα από οικονομική άποψη. Έχω εργαστεί σε όλες τις μεγάλες εφημερίδες της Θεσσαλονίκης που κυκλοφορούσαν μετά το 1952 στην πόλη μας (μεταφραστής, συντάκτης ύλης, συντάκτης πολιτιστικών, κριτικός θεάτρου, αρχισυντάκτης), καθώς και σε περιοδικά.
Έχω δουλέψει για μια δεκαετία στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης (Τμήμα Τύπου), όπου και ασχολήθηκα σαν πρώτος άτυπος υπεύθυνος του Κινηματογραφικού Φεστιβάλ επί μία πενταετία (1960-1965). Ανέλαβα δύο φορές διευθυντής του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος (1980-1982 και 1990-1993), αλλά και τις δύο φορές έφυγα με τραυματικές εμπειρίες, την πρώτη απολυθείς από τη Μελίνα, μαζί με όλους τους τότε διευθυντές, τη δεύτερη για σοβαρούς λόγους υγείας. Στο ίδιο θέατρο είχα υπηρετήσει κατά καιρούς ως πρόεδρος της Καλλιτεχνικής Επιτροπής, ως εισηγητής δραματολογίου και ως πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου. Ένα διάστημα, το 1989, εργάστηκα ως διευθυντής της ΕΤ3, αλλά παραιτήθηκα σε πέντε μήνες.
Έχω κάνει διάφορες δουλειές στη ζωή μου, για βιοπορισμό. Με τη λογοτεχνία ασχολήθηκα σοβαρά από το 1950 περίπου. Πρωτοδημοσίευσα διηγήματά μου σε φοιτητικά περιοδικά. Το πρώτο μου βιβλίο ‘Μην κλαις αγαπημένη’ κυκλοφόρησε το 1958, κι ακολούθησαν τα: ‘Ο κήπος των πριγκίπων’, ‘Εμβατήρια’, ‘Ύπνος Θάνατος’, ‘Μυθολογία’, ‘Η μεγάλη πλατεία’, ‘Καταπάτηση’, ‘Η κεφαλή’, ‘Το ταξίδι που πληγώνει’, ‘Η ατέλειωτη γραφή του αίματος’, ‘Μπέσα για μπέσα ή ο άλλος Φώτης’. Μου έχουν απονεμηθεί το βραβείο του περιοδικού ‘Τομές’, το 1987 για τη ‘Μυθολογία’, και το κρατικό βραβείο μυθιστορήματος, το 1988 για τη ‘Μεγάλη πλατεία’.
Το κρατικό βραβείο μυθιστορήματος μου απονεμήθηκε επίσης το 1997 για το μυθιστόρημά μου ‘Η ατέλειωτη γραφή του αίματος’. Κείμενά μου έχουν μεταφραστεί στα σουηδικά, φινλανδικά, ολλανδικά, γερμανικά, αγγλικά και γαλλικά. Είμαι παντρεμένος, έχω δύο μεγάλους γιους και, προς το παρόν, τρεις εγγονές.* ” Νίκος Μπακόλας, 1997 — Ο Νίκος Μπακόλας γνώρισε, πριν φύγει το 1999, δύο ακόμη εγγονές. Λίγες μέρες αργότερα του απονεμήθηκε το βραβείο Balκanika, για το μυθιστόρημα ‘Μπέσα για μπέσα ή ο άλλος Φώτης’.
Τον ίδιο χρόνο κυκλοφόρησε το ‘Χρονιές άγιες και άγριες – Τα πρώτα πεζά’ (κείμενα που έγραψε στην περίοδο 1953-59). Το 2000 επανεκδόθηκαν το πρώτο του βιβλίο ‘Μην κλαις αγαπημένη’ και ‘Το ταξίδι που πληγώνει’ (με προσθήκη τεσσάρων διηγημάτων και ενός ημιτελούς κειμένου που γράφτηκε λίγες μέρες πριν από τον θάνατό του).
Το σημείωμα αυτό δημοσιεύθηκε στο βιβλίο του Γ. Δ. Παγανού ‘Τρεις μεταπολεμικοί πεζογράφοι’. Μηλιώνης Μπακόλας Παπαδημητρακόπουλος,Νεφέλη, Αθήνα 1998.